انتقال کمپوست به سالن های پرورش قارچ
انتقال کمپوست به سالن کشت قارچ شاید در نگاه اول کاری آسان و پیش‌و‌پا افتاده به نظر برسد. اما یکی از مهمترین بخش‌های کشت قارچ محسوب میشود و تاثیر مستقیمی بر کمیت و کیفیت محصول شما خواهد داشت.
چگونگی انتقال کمپوست به سالن پرورش قارچ
یکی از تحولات عظیم صورت گرفته در صنعت پرورش قارچ خوراکی دکمه‌ای کشور در چند سال اخیر، ساخت واحدهای عظیم تولید کمپوست به عنوان اصلی‌‌ترین و مهمترین آنها است.
تولید در قیاس با سنوات پیشین به نظر سهل‌تر گردیده است. توجه خاص به مباحث حیاتی و جدید فنی برای تمامی دست‌اندرکاران صنعت، مخصوصا تولیدکنندگان قارچ، اجتناب ناپذیر است.
از این مبحث می‌توان به بحث انتقال کمپوست قارچ به مزارع و سالنهای پرورش قارچ در ماه‌های گرم سال اشاره نمود. این مورد در سال‌های اخیر ضمن تحمیل خسارات کلان، مسائل زیادی را برای واحدهای تولید قارچ به وجود آورده‌است. لذا با ورود به ماه‌های گرم سال امید است تا توصیه‌های ذیل مورد استفاده قرار گیرد.
خرید مطمئن
توصیه می‌گردد در فصل گرم سال به منظور اطمینان از سلامت کمپوست خریداری شده، آن را مستقیماً از واحدهای تولیدکننده مطمئن و یا نمایندگان ایشان تهیه و از خرید کمپوست از طریق واسطه پرهیز گردد.
زمان انتقال کمپوست
توصیه می‌گردد تا عملیات انتقال کمپوست قارچ از محل تولید کمپوست تا داخل سالن پرورش در ساعات مناسب روز از حیث گرما و شدت تابش آفتاب (به‌عنوان‌مثال ساعت ۱۶ به بعد) و در کوتاه‌‌ترین مدت زمان ممکن صورت گیرد.
ماشین انتقال کمپوست
توصیه می‌گردد تا بلافاصله پس از بارگیری توده کمپوست در ماشین‌های اتاق‌دار و مناسب انتقال، سطوح و اطراف کمپوست را با مواد محافظ مناسب مثل ورق‌های پلی استاپرن «بوتولیت» با ضخامت ۱۰ سانتیمتر بپوشانید. سپس با روشی مناسب توده کمپوست به همراه ورق‌های حفاظتی در ماشین حمل مهار گردد.
یک پیشنهاد مفید
پیشنهاد می‌گردد تا در این فصل از سال از انتقال کمپوست قارچ به سفارت شهرهای دور پرهیز گردد. این امر در صورت استفاده از کامیون‌های مناسب یخچال‌دار و حفظ دمای ۲۲-۲۰ درجه سانتیگراد در طول مسیر ایده‌آل است.
آفتاب
در طول اجرای عملیات انتقال کمپوست، سعی شود تا در انتقال محموله کمپوست در معرض تابش مستقیم آفتاب و یا جریان هوای گرم پرهیز گردد. در این ارتباط توصیه می‌گردد پوشش یا سایه‌بان‌های ثابت و یا متحرکی را از قبل تهیه نموده تا در صورت توقف اجتناب‌‌ناپذیر کمپوست در محوطه سالن‌ها، بلوک هوای کمپوست در معرض تابش مستقیم آفتاب -حتی به مدت کوتاه- قرار نگیرد.
*حتی توقف به مدت کوتاه در ساعات بسیار گرم تابستان و در زیر تابش مستقیم آفتاب سوزان قادر خواهد بود تا توان رویشی دانه‌های اسپان مستقر در لایه سطحی بلوک‌ها را از بین ببرد. همچنین آنها را به توده ماده غذایی ایده‌آلی برای قارچ‌های گندزی و بیماری‌زا تبدیل نماید.
دما در انتقال کمپوست
بهترین دمای کمپوست قارچ در زمان تحویل و انتقال کمپوست از واحد تولیدی ۲۳-۲۰ درجه سانتیگراد است. درصورتیکه دمای کمپوست بیش از دمای پیشنهادی باشد اجرای دقیق و بند به بند توصی‌های ارائه‌‌شده بعدی در دستور کار قرار گیرد.
ورود کمپوست به مزرعه پرورش قارچ
توصیه می‌گردد به محض ورود و انتقال کمپوست به مزرعه پرورش بلافاصله توده کمپوست به داخل سالنهای پرورش و روی طبقات قرار گیرد. در حین اجرای عملیات قرار دادن بلوک‌ها در طبقات، اگر بر روی سطوح بالایی بلوک‌ها سوراخ‌‌های ویژه تبادلات هوا مشاهده نکردید، بلافاصله اقدام به ایجاد سوراخ‌‌هایی با قطر حدود ۵ میلیمتر و به تعداد ۳۰-۲۵ عدد در هر بلوک گردد.
در ادامه این بخش بلافاصله پارامترهای رشدی را در دامنه استانداردهای تعریف‌شده (دمای کمپوست ۲۶-۲۴ درجه، دمای هوا ۲۳-۲۱ درجه، رطوبت نسبی سالن ۹۵-۹۰ درصد، غلظت CO2 در حدود ۵٬۰۰۰ ppm) را در سالن ایجاد نمایید تا شرایط رشد میسیلیوم‌های موجود در کمپوست مهیا گردد.
استفاده از بلوک
درصورتیکه علی‌رغم اجرای توصیه‌های فوق‌‌العاده افرایش دمای کمپوست حادث گردید، چه باید کرد؟
توصیه می‌گردد با اتخاذ روش‌های مناسبی ازجمله قرار دادن بلوک‌های بر روی طبقات بافاصله (به شکلی که هوا به‌راحتی میان بلوک‌ها جریان داشته باشد) و ایجاد دمای پایین هوا در سالن، مقدمات افت دمای کمپوست را در سریع‌ترین زمان ممکن به وجود آورید.
عملیات سر برداری
توصیه می‌گردد تا در روزهای ابتدایی رشد (روز ۳-۱ پس از ورود کمپوست قارچ به سالن) عملیات سر برداری یا Top off انجام گردد. در این رابطه باید اذعان داشت توصیه فوق در مزارع و سالنهای پرورش قارچ با امکانات متفاوت، می‌تواند تغییر یابد. لذا بهتر آن است که در خصوص زمان سر برداری مناسب، با متخصصان مجرب مشورت گردد. امیدواریم مقاله انتقال کمپوست به سالن های پرورش قارچ مفید واقع شود.
تهیه و تنظیم : تیم تحریریه هاگ (مهندس حسین شهبازی)
