سیستم های پرورش قارچ خوراکی

آشنایی با سیستم های پرورش قارچ:

روش های پرورش قارچ مختلفی در جهان وجود دارد. در این مقاله میتوانید با آنها آشنا شوید.

با پیشرفت در صنعت قارچ خوراکی، سیستم‌های پرورش قارچ نیز دچار تحول شگرفی شده‌اند. برای هر هدفی سیستم خاصی وجود دارد. بنابراین یک سیستم برای همه اهداف قابل استفاده نیست.

سیستم‌های پرورش قارچ بصورت تولید انبوه، امروزه معمولا به 2 روش کیسه‌ای و قفسه‌ای خلاصه میشود.
هردوی این روش‌ها به یک اندازه سودآور هستند. در گذشته، قارچ‌های خوراکی در کف تونل‌ها و غارها پرورش داده می‌شدند. اگرچه در برخی از مناطق هنوز هم تا حدی از آن استفاده می‌شود. اما این نوع سیستم پرورش قارچ دیگر رایج نیست.

روش‌های مختلف تولید قارچ خوراکی از همین سیستم ابتدایی به وجود آمده‌اند. سال‌های طولانی از سیستم قفسه‌ای برای پرورش قارچ در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما سیستم‌های پیشرفته قفسه‌ای به شکل امروزی، در هلند ابداع شد. این سیستم ظاهرا کاراترین سیستم تولید قارچ است.

انواع سیستم های پرورش قارچ خوراکی

• روش جعبه‌ای
• روش قفسه‌ای
• روش کیسه‌ای و کمپوست بلوک
• روش Deep Trough

سیستم پرورش قارچ به روش جعبه ای

استفاده از سیستم های پرورشی به روش جعبه‌ای رواج زیادی دارد و در بسیاری از کشورها از این روش، استفاده میشود. در صنعت پرورش قارچ ایرلند از کیسه‌های پلاستیکی و اخیرأ از کمپوست بلوک برای پرورش قارچ استفاده میشود. روش کمپوست بلوک، بسیار موثر بوده و میزان هزینه‌های آن پایین و مقرون بصرفه است.

در برخی از مراکز پرورش، همه مراحل تولید از شروع فاز دوم تا انتهای مرحله برداشت، در داخل یک سالن انجام میشود. چنین سالن سیستماتیکی بیشتر در آمریکا رواج دارد.

روش اروپایی پرورش جعبه‌ای قارچ

در اروپا و مناطق دیگر بیشتر از سیستم دو سالنی استفاده میشود. یعنی فاز دوم کمپوست‌سازی در تونل ویژه‌ای صورت می‌پذیرد و مرحله اسپانران و تحریک کمپوست به منظور باردهی و برداشت، در سالن دیگر به انجام می‌رسد.

در روش دیگر، ممکن است که کمپوست به‌ صورت فله، مرحله دوم کمپوست‌سازی را سپری کند و پس از بذر‌زنی در داخل جعبه پر شود. در جاهایی که از این روش (پاستوریزه کردن به روش فله و سپس پر کردن جعبه‌ها) استفاده می‌شود، جعبه‌ها فرایند پاستوریزه شدن را سپری نکرده و به همین دلیل امکان دارد که پس از پختن سالن، به بیماری‌های قارچ خوراکی آلوده شود. مگر اینکه به خوبی مورد محافظت قرار بگیرد.

روش حفاظت از جعبه‌ها

باید هنگام کار، در ابتدا پلاستیک پلی‌اتیلینی را در کف جعبه پهن کرد. این کار نه تنها خطر آلودگی به آفات و بیماری‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه تمیز کردن جعبه‌ها را نیز آسان‌تر می‌کند. لازم است در هر دوره کشت، این پلاستیک‌ها تعویض شوند.

پیشرفت جدید در مورد سیستم پرورش به روش جعبه، پرورش قارچ تا مرحله پین‌دهی در یک سالن و سپس انتقال جعبه‌ها به سالن‌های برداشت است. این کار زمانی انجام می‌شود که قارچ در مرحله پین‌دهی قرار دارد. به سالنی که این مرحله از تولید در آن انجام می‌شود “اتاق نگهداری” گفته می‌شود و سپس به “سالن برداشت” منتقل می‌شود.

در برخی از مناطق پیشرفته‌تر اروپا، ممکن است که جعبه‌های کمپوست (اغلب فلزی) مرحله پین‌دهی خود را در یک کشور سپری کنند و سپس به منظور برداشت محصول به کشور دیگری منتقل شوند. به این روش، جعبه پین‌دار یا سیستم فاز چهارم گفته می‌شود.

در سالن‌های پرورش، ممکن است که تعداد جعبه‌های روی هم، 3 تا 5 عدد باشد. در این سیستم، کمپوست در داخل جعبه، مرحله دوم کمپوست سازی را طی کرده است و در مرحله بذرزنی، جعبه‌ها خالی می‌شوند. سپس کمپوست بذرزنی شده به جعبه‌ها برگشت داده می‌شود.

سیستم پرورش قارچ به روش قفسه‌ ای

کمپوست فاز اول و دوم همچنین کمپوست قارچ مرحله سوم در داخل قفسه‌ها پر می‌شود. تعداد قفسه‌ها حداکثر 6 عدد است. در ابتدا قفسه‌ها از چوب ساخته می‌شد که به راحتی می‌شد آن را از هم جدا و از سالن خارج کرد. چنین قفسه‌هایی معمولأ در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سپس قفسه‌های فلزی جایگزین قفسه‌های چوبی شدند. در حال حاضر مدرن‌ترین سیستم قفسه‌ای در دنیا سیستم هلندی است. تمام سیستم‌های قفسه‌ای نیاز به تجهیزات ویژه‌ای دارند تا بتوان با آن قفسه‌ها را پر کرد و خاک پوششی را به کمپوست اضافه کرد.

در انتهای مرحله برداشت (انتهای فلش سوم) پختن کمپوست در همان سالن بسیار اهمیت دارد. زیرا جابجا کردن و انتقال کمپوست از قفسه‌ها به تسمه نقاله، موجب ایجاد گرد و غبار میشود. بنابراین ممکن است اسپورها و قطعات میسلیوم قارچ خوراکی در هوا آزاد و در اثر چرخش هوا به سالن‌های دیگر منتقل شوند. در صورت وجود آلودگی در یک سالن، سالن‌های دیگر نیز آلوده خواهند شد.

از میان روش‌های پرورش قارچ، سیستم قفسه‌‌ای یکی از پربازده‌ترین سیستم تولید قارچ خوراکی است. در صورت قفسه‌ای بودن سیستم پرورش قارچ، برداشت با ماشین امکان پذیر است و اغلب در مواردی که هدف کنسرو کردن قارچ‌های چیده شده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پرورش قارچ سه سالنی

در سیستم سه سالنی هر سه مرحله تولید، دارای سالن‌های مجزایی هستند.
این سالن‌ها عبارتند از:

• تونل فاز دوم کمپوست سازی
• تونل اسپان ران
• سالن برداشت

البته سیستم چهار سالنی هم وجود دارد. در آن کمپوست در سالن مخصوصی خاک دهی و هوادهی می‌شود. پس از این مرحله، کمپوست به سالن دیگری در همان مزرعه یا به جای دیگری منتقل می‌شود. در اینصورت برداشت در آن سالن انجام می‌شود. استفاده از این روش روز‌به‌روز در حال گسترش است.

در این مقاله سعی شد با روش‌های متنوع پرورش قارچ آشنایی پیدا کنید.