کشنده‌ترین قارچ جهان کالیفرنیا را فتح کرد!
قارچ کلاهک مرگ (Amanita phalloides)، یک قارچ کوچک و سبز رنگ است که از کف جنگل رشد می‌کند. این قارچ، کشنده‌ترین قارچ جهان است که دوباره در کالیفرنیا رشد و نمو خود را آغاز کرده است.
قارچهای کلاهک مرگ نوعی قارچ تهاجمی هستند، که آماتوکسین کشنده آن مسئول بیش از 90 درصد مرگ و میر قارچ‌ها در سراسر جهان بوده، و چگونگی گسترش آن از مبدأ اروپایی خود برای استعمار همه قاره‌ها به جز قطب جنوب مدت‌ها یک راز محسوب می‌شد.
از این راز به تازگی توسط محققان پرده برداشته شد: نسخه کالیفرنیایی قارچ کلاهک مرگ می‌تواند خود را بارور کند و کپی‌های کاملی تولید کند، بی آنکه نیاز به جفت‌گیری و پرتاب هاگ‌هایش به منطقه‌ای دیگر را داشته باشد!
برای اطلاعات بیشتر درباره این قارچ هولناک، مطالعه مقاله قارچ آمانیتا ویروسا یا کلاهک مرگ را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
محققان در مقاله‌ای که به صورت پیش‌چاپ در Biorxiv منتشر شده، مدعی شده‌اند که: «استراتژی‌های متنوع تولیدمثلی کلاهک‌های مرگ تهاجمی احتمالاً منجر به گسترش سریع آنها می‌شود و شباهت‌های عمیقی را بین تهاجمات گیاهی، حیوانی و قارچی آشکار می‌کند».
کلاهک‌های مرگ، قارچهای ساده‌ای هستند، و گل هایی به اندازه دستگیره در دارند و کلاهک آنها سبز کم رنگ، سفید یا برنزی است. آنها دارای تیغه سفید رنگ و یک غشای دامن‌مانندِ ابریشمی هستند.
گفته می‌شود که این قارچ طعم مطبوعی دارد، بنابراین وقتی اثرات کشنده آن شش تا ۷۲ ساعت بعد از خوردن در افراد ظاهر می‌شود، اغلب غافلگیر می‌شوند! سم آماتوکسین قارچ از طریق مجرای روده به کبد نفوذ می‌کند و در آنجا به آنزیم های مورد استفاده برای ساخت پروتئین های جدید متصل می‌شود و آن را غیرفعال می‌کند. همزمان با متوقف شدن تولید پروتئین معمولی، کبد شروع به مردن می‌کند و باعث تهوع و اسهال می‌شود که اغلب با نارسایی سریع اندام، کما و مرگ همراه است.
دانشمندان بر این باورند که قارچ کلاهک مرگ در اواخر قرن نوزدهم، همراه با گیاهان تزئین شده اروپایی وارد امریکا شد. در اروپا این قارچ با نقب زدن به ریشه درختان بلوط اروپایی (Quercus robur) رشد می‌کند تا یک رابطه همزیستی به نام ectomycorrhizae ایجاد کند؛ یعنی در ازای کمک به آنها در یافتن آب و مواد مغذی، قندهای ضروری را از ریشه درختان بگیرد.
در سال 1938، قارچهای کلاهک مرگ از ریشه یک درخت بلوط زینتی ( Q. Saber) در هتل دل مونته در مونتری کالیفرنیا جوانه زدند. قارچ از آنجا به بلوط‌های وحشی کالیفرنیا، سپس کاج‌های بومی کالیفرنیا و حتی در بین آنها به درختان شاه بلوط، توس، صنوبر، ممرز و فیبرت وارد شد. خیلی زود این قارچ تمام آمریکا را تسخیر کرد و هم اکنون نسبت به نوع اروپایی خود هم در این سرزمین فراوان‌تر است.
تاکنون در اروپا، تعیین توالی DNA نشان داده بود که کلاهک مرگ از طریق جنسی تولید مثل می‌کند. اما در مطالعه جدید، پژوهشگران از توالی‌های DNA دریافتند که بسیاری از کلاهک‌های مرگ کالیفرنیا دقیقاً دارای مواد ژنتیکی مشابهی هستند و می‌توانند تا 30 سال به صورت غیرجنسی تولید مثل کنند.
فرضیه محققان این است که زاد و ولد از روش تولید مثل غیرجنسی به عنوان راهی است تا بتوانند جای پایی در محیط‌های جدید به دست آورند، سپس پس از استعمار موفق منطقه و آلوده ساختن آن، دوباره به تولید مثل جنسی خود باز می‌گردد.
محققان در این مطالعه می‌نویسند: «برخی از این قارچ‌ها جفت‌گیری می‌کنند، در حالی که برخی دیگر اصلا جفت‌گیری نمی‌کنند و این چرخه مرتب تکرار می‌شود.»
اکنون که این توانایی شبیه‌سازی عجیب فاش شده، محققان سوالات دیگری در مورد مهاجم قارچ دارند. نمونه‌های جمع‌آوری‌شده در نیوجرسی و نیویورک هیچ نشانه‌ای از تولید مثل غیرجنسی نشان ندادند، که ممکن است به این معنی باشد که فقط در زمان‌های خاص و در محیط‌های خاصی این فرآیند شروع می‌شود.
علاوه بر این، اینکه آیا توانایی تغییر خود بارورسازی منحصر به قارچ کلاهک مرگ است یا استراتژی مورد استفاده همه قارچهای مهاجم این است، هنوز یک راز سر به مهر محسوب می‌شود. تحقیقات بیشتر ممکن است نشان دهد که این استراتژی چقدر پذیرفته شده، یا ممکن است حتی سایر روش‌های عجیب تولید مثل این قارچ را روشن کند.
