روی زرد تولیدکنندگان طلای سفید

پرورش قارچ اصفهان، مشکلات تولید قارچ در حالی وضعیت را برای تولیدکنندگان سخت کرده که به گفته کارشناسان تولید این محصول به ویژه در اصفهان که مشکل خشکسالی روبرو است می تواند باعث افزایش بهره وری و اشتغالزایی شود.

امروزه قارچ خوراکی یا همان طلای سفید محصول پرمصرفی برای خانواده ها شده و جایگاه ویژه ای پیدا کرده است تا جایی که استان اصفهان بعد از تهران و البرز، به یکی از مهمترین قطب های تولید قارچ خوراکی در کشور تبدیل شده است و بخشی از تولیدات مازاد خود را به کشورهای ارمنستان، امارات متحده عربی، بحرین، ترکمنستان، عراق، عمان، قطر و کویت صادر می کند.

در حال حاضر بیش از 70 واحد پرورش قارچ در استان اصفهان فعال است که قارچ دکمه ای تولید می کنند و این استان به دلیل داشتن کارخانجات کمپوست که یکی از مواد اولیه تولید قارچ به شمار می رود توانسته در این ارتباط حرفی برای گفتن داشته باشد.

هم اکنون دو نمونه قارچ خوراکی دکمه‌ ای و صدفی در اصفهان تولید می شود و قارچ‌ های دارویی همچون گانودرما اخیرا وارد عرصه تولید شده‌ اند که بیشتر جنبه دارویی دارد و تولید این محصول توانسته بخشی از اشتغال اصفهان را به دست گیرد.

تولید مهم در شرایط خشکسالی

تولید قارچ در اصفهان اکنون به عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی به شمار می رود و اصفهان با وضعیت کم آبی و خشکسالی هایی که دارد می تواند در این عرصه موفق عمل کند.

میزان مصرف آب برای تولید هر تن قارچ 17 مترمکعب است که علاوه بر تولید در تمام فصول با میزان مصرف کم آب در واحد، اشتغالزایی بالای واحدهای تولیدی، تولید طبقاتی و استفاده از حداقل زمین، محیط کنترل شده و کاهش خسارات ناشی از شرایط اقلیمی، از مهم‌ ترین مزایای تولید قارچ خوراکی است.

در استان اصفهان سالیانه، نزدیک به 500 هزار مترمربع زمین به کشت قارچ اختصاص داده می شود. همچنین در هر سال 50 تن قارچ صدفی برای مصرف داخل کشور تولید و پودر آن نیز به کشورهای مجاور صادر می شود که زمینه اشتغالزایی خانوارهای زیادی را در نصف جهان فراهم کرده است.

با این وجود یکی از موانع و مشکلات تولید قارچ های خوراکی در اصفهان کمبود دانش فنی مطابق با استانداردهای جهانی در این زمینه است.

اکبر مولایی کارشناس کشاورزی در اینباره اظهار کرد: یکی از مواردی که تولید قارچ در اصفهان را با چالش روبرو کرده است سنتی بودن واحدهای تولیدی و عدم توسعه فرهنگ مصرف قارچ است تا جایی که مصرف سرانه قارچ در کشورهای دیگر 5/5 کیلوگرم است اما در کشور ما این میزان شاید به 2/5 کیلوگرم برسد که خیلی پایین تر از استانداردها محسوب می شود.

اکبر مولایی، در پاسخ به سوال بازار مبنی بر اینکه بعد از گرانی گوشت و مرغ آیا میزان مصرف این محصول افزایش نیافت، اظهار داشت: در ابتدا این اتفاق افتاد و مردم بیشتر از قارچ استفاده می کردند اما با گرانی قارچ به دلایل مختلف مصرف این محصول هم کمی کاهش پیدا کرد.

در حال حاضر به طور میانگین قیمت قارچ در بازار بین کیلویی 120 تا 150 هزار تومان است و بسته به کیفیت و بسته بندی این محصول قیمتش هم بالا و پایین می رود.

گران شدن مواد اولیه پاشنه آشیل تولید قارچ در اصفهان

مهدی فشارکی یک تولیدکننده قارچ در اصفهان است و با اشاره به اینکه قارچ‌ خوراکی از ارزش غذایی بالا برخوردار است و به همین دلیل میزان مصرف آن در اصفهان بالا است در پاسخ به سوال بازار در رابطه با مشکلات موجود تولید کنندگان این محصول اظهار کرد: یکی از بزرگترین مشکلاتی که اخیراً تولید کنندگان با آن دست به گریبان هستند گران شدن مواد اولیه و به خصوص کود مرغی و کمپوست است که همین عاملی می شود برای گرانی قارچ و مصرف کمتر مردم و بالتبع تولیدات کمتر.

وی با بیان اینکه، رکود در این صنعت هم مثل دیگر بخش‌های اقتصادی و تولیدی به وضوح مشهود است و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند، افزود: برای حل این مشکل باید ابتدا ریشه یابی کنیم و برای رسیدن به ریشه این مشکل، باید به گذشته هم نیم نگاهی داشته باشیم.

این کارآفرین با بیان اینکه در اواخر دهه 80 تعداد واحدهای تولید قارچ خوراکی در اصفهان کمتر از تعداد انگشتان دست بود، اما حالا اصفهان به عنوان یکی از قطب های تولید و پرورش قارچ به شمار می رود، تصریح کرد: دولت باید از تولید کننده حمایت کند تا در شرایط حاضر ما مجبور به تعدیل نیرو و کاهش تولید نباشیم و رو به ورشکستگی نرویم.

محصولی زودبازده و با ارزش افزوده زیاد

این تولید کننده برتر کشور تاکید کرد: اکنون ما با چالش های زیادی روبرو هستیم و من به عنوان یک کارآفرین به دلیل هزینه های بالای تولید و بالا رفتن سرمایه در گردش مجبور به توقف در برخی کارگاه ها شده ام و مجبورم تولیدم را کم کنم و این منجر به بیکاری کارگران این عرصه می شود.

مهدی فشارکی ادامه می دهد: متاسفانه در حال حاضر صنایع تبدیلی مناسب با نیاز بازار رشد نکرده‌ و این خود چالشی برای تولید کنندگان قارچ شده است و از سویی دیگر گرمای بی سابقه در تابستان امسال هم خود دلیل دیگری برای مشکلات تولید کنندگان قارچ بود به این دلیل که اکثر واحدهای پرورش قارچ، امکانات لازم برای اینکه بتوانند دمای سالن را پایین بیاورند، نداشتند و بنابراین یکی از دلایل افت تولید قارچ، گرما و نبود تجهیزات کافی در واحدهای پرورشی بود.

اصغر عباسی از دیگر تولید کنندگان قارچ در اصفهان قطعی برق واحدهای پرورش قارچ در اصفهان را از مشکلات تولید کنندگان دانست و به بازار گفت: قارچ محصولی ضعیف است که با هر تنشی ممکن است واکنش نشان دهد و بازدهی لازم را نداشته باشد؛ این مشکلات هم باعث شد که ما در کیفیت و کمیت تولیداتمان دچار مشکل شویم.

وی افزود: مشکلات تولید قارچ در حالی وضعیت را برای تولید کنندگان سخت کرده که به گفته کارشناسان تولید قارچ به خصوص در اصفهان که با مشکلات عدیده ای از جمله خشکسالی روبرو است می تواند باعث افزایش بهره وری بیشتر شود و تاثیر مثبتی بر اشتغال و کشاورزی اصفهان بگذارد، چرا که پرورش قارچ دارای زحمت کم اما درآمد خوب است.

سرمایه کم برای تولیدی با ارزش افزوده زیاد

برای پرورش قارچ به یک سالن نیاز است که اندازه آن بسته به میزان تولید قارچ متفاوت است اما به طور میانگین، یک سالن 40 متری برای پرورش 5 تن قارچ کفایت می کند و پرورش و بهره برداری از قارچ 45 روز تا یک ماه به طول می انجامد و 20 روز تا یک ماه هم تولید کمپوست زمان می برد اما مشکلی که در این محصول زودبازده وجود دارد، عرضه آن است که به دلیل وجود دلالان خرده پا باعث شده تولید کنندگان چندان نتوانند سود تولیدشان را به دست بیاورند.

در همین ارتباط مدیر باغبانی جهاد کشاورزی اصفهان در ارتباط با تولید این محصول در اصفهان اظهار کرد: بیش از چهار هزار نفر در بیش از 70 واحد صنعتی در استان تولید و اشتغال قارچ فعالیت می کنند.

اصفهان پتانسیل تولید بیشتر قارچ را دارد

احمدرضا رئیس زاده با اشاره به اینکه شهرستان های فلاورجان، برخوار، خمینی شهر، چادگان، فلاورجان، مبارکه، لنجان، سمیرم و شاهین از مراکز تولید قارچ در استان هستند، بیان کرد: امیدواریم بتوانیم با حمایت های بیشتر از تولید کنندگان میزان تولید را در اصفهان بالا ببریم به این خاطر که تولید قارچ آب زیادی نیاز ندارد و اصفهان پتانسیل تولید بیشتر را دارد.

در حال حاضر استان اصفهان با تولید سالانه بیش از 10000 تن قارچ دکمه‌ای و صدفی جایگاه سوم کشور را در تولید این محصول دارد و به دلیل ارزش افزوده بالایی که این محصول دارد می تواند با سرمایه کم اشتغالزایی زیادی را ایجاد کند. به نظر می رسد که با بازنگری در تولید این محصول، رفع مشکلات تولید کنندگان و پرداخت تسهیلات و تغییر ماشین آلات سنتی به مدرن جایگاه این محصول را در اصفهان بیش از پیش ارتقا داد.

منبع: بازار