نجات درختان با برداشت قارچ در موزامبیک

نجات درختان با برداشت قارچ در موزامبیک، راه حلی برای آموزش مردم محلی و حفاظت از محیط زیست و مواد غذایی قبایلی که در این مناطق زندگی میکنند.

جوامع Lomwé و Macua در استان زامبزیا واقع در کشور موزامبیک، به طور سنتی قارچ های وحشی را برای خوردن در کنار غذاهای اصلی برداشت می کنند. حافظان محیط زیست چند سالی است که برای حفاظت از جنگل ها و محیط زیست، با صدها زن بومی منطقه همکاری می کنند تا طرح فروش قارچ هایی مانند ایوکولی پرتقالی (Cantharellus platyphyllus) را به عنوان بخشی از یک استراتژی گسترده تر برای حفاظت از جنگل های اطراف پارک ملی گیله، تجاری کنند.

این قارچ ها در منطقه ای به وسعت 55600 هکتار (137400 هکتار) اطراف پارک ملی گیله، در فصول مرطوب یعنی بین ماه های نوامبر تا آوریل (آبان تا فروردین) این کشور که در جنوب قاره آفریقا واقع شده، برداشت می شوند. قارچ ها پس از برداشت، تمیز و خشک می شوند و از طریق جاده به ماپوتو (پایتخت موزامبیک) در فاصله بیش از 2000 کیلومتری (1200 مایل) منتقل می شوند تا، در آنجا با نام تجاری Supa Mama بسته بندی و فروخته شوند.

این اولین بار است که این قارچ بومی کشور موزامبیک در این کشور بصورت عمده و تجاری فروخته میشود. چیدن این قارچ در مساحتی به وسعت 286100 هکتار (707000 هکتار) انجام میشود که بیشتر آن در جنگل‌های میومبو است که شامل گونه‌های درختی مانند گونه‌هایی از جنس Brachystegia است که ریشه‌های آن میزبان قارچ‌های میکوریزی است. این شبکه‌های زیرزمینی به درختان کمک می‌کنند تا مواد مغذی و رطوبت را جذب کنند و حضور خود را به شکل قارچ های متنوع در بالای زمین اعلام می‌کنند.

الساندرو فوزاری، مدیر پروژه موزامبیک برای بنیاد فرانسوا سامر (بنیاد بین‌المللی مدیریت حیات وحش FFS-IGF)، می‌گوید: ارائه یک انگیزه اقتصادی برای حفاظت از درختان می‌تواند کلیدی برای احیای آنها در هنگام ترویج برداشت قارچ‌های وحشی باشد. این پروژه را اداره ملی مناطق حفاظت شده موزامبیک (ANAC) مدیریت می کند و به زنان قارچ چین محلی آموزش میدهد تا چگونه قارچ ها را برداشت کنند تا به محیط زیست، درختان و گیاهان دیگر آسیب نزنند و همچنین نسل خود قارچ ها نیز در منطقه حفظ شود و از بین نرود.

جوامعی که در اطراف منطقه پارک ملی گیله، زندگی می کنند حداقل 46 گونه مختلف قارچ را برای مصرف محلی برداشت می کنند. مهمترین گونه های این قارچ ها عبارتند از eyukuli، قارچ شیپوری شکل Lactifluus edulis، قارچ کلاهک پهن Lactarius densifolius و قارچ namapele. تاکنون این گونه ها تحت این پروژه، در حال برداشت و بسته بندی برای فروش بصورت تجاری می باشد.

مدیر پروژه در ادامه می گوید: به تدریج، جامعه و به ویژه زنان محلی، یاد می گیرند که بودن این درختان به معنای تولید بیشتر قارچ و تداوم وجود قارچ ها است؛ و تا زمانی که قارچ ها باشند آنها نیز درآمدخواهند داشت. از آنجایی که آنها شروع به دیدن نتایج تجاری حضور قارچ ها و درختان کرده‌اند، بیشتر و بیشتر از قطع درختان خودداری می‌کنند و در حفظ آنها میکوشند.

برداشت قارچ در اطراف پارک ملی گیله معمولاً توسط زنان انجام می شود که همزمان مشغول کارهای دیگر از جمله جمع آوری هیزم نیز هستند.

پروژه قارچ موزامبیک با حدود 900 عضو در قالب 30 گروه زنان از جوامع ساکن در منطقه حائل پارک ملی گیله، فعالیت می کند. این پروژه که توسط آژانس توسعه فرانسه پشتیبانی می‌شود، سومین سال خود را سپری می‌کند، به این معنی که تیم هنوز اطلاعات دقیق و آمار زیادی از موفقیت آن ندارد. اما فوزاری می‌گوید: روند کاهش قطع درختان کاملا مشهود است.

پارک ملی گیله زیستگاه حیواناتی از جمله بوفالو، گاومیش وحشی، سمور، بز کوهی و حدود 50 راس فیل میباشد. بسیاری از این حیوانات از مناطق دیگر برای بازسازی حیات وحشی که در طول جنگ داخلی موزامبیک در بین سال های 1977 تا 1992 نابود شده بودند، به این پارک آورده شده اند.
همچنین این پارک به زودی 200 گاومیش دیگر را از منطقه حفاظت شده ملی Marromeu در 350 کیلومتری (217 مایلی) جنوب غربی دریافت خواهد کرد تا جمعیت فعلی 150 راس حال حاضر خود را تقویت کند.

در حالی که جنگل های دست نخورده میومبو واقع در این پارک زیستگاه مناسبی را برای این حیوانات فراهم می کند، کشاورزان و مردم محلی با عدم آگاهی در تخریب آنها نقش دارند؛ آنها برای ساخت مزارع جدید و کاشت محصولات کشاورزی اقدام به قطع درختان می کنند! همچنین برای جمع آوری هیزم نیز به درختان آسیب میزنند یا آنها را قطع می کنند!

ژان باپتیست رولنز، نماینده سازمان غیردولتی حفاظت از کشور موزامبیک که از پروژه پشتیبانی فنی می‌کند، می گوید: درست است که برداشت قارچ، به عنوان یک کمک اقتصادی به خانواده های بومی، در کاهش تخریب جنگل و قطع درختان، نقش دارد اما به تنهایی نمی تواند این مشکل را حل کند. زیرا قارچ ها فصلی هستند و همچنین مقدار آنها می تواند سال به سال متفاوت باشد. بنابراین قارچ ها به تنهایی نمی توانند درآمد و معیشت مردم محلی را تامین کنند زیرا امنیت غذایی مبتنی بر تولیدات کشاورزی است.

اما دادن ارزش تجاری به چیزی(قارچ ها) که معمولاً فقط برای مصرف شخصی جمع آوری می شود، بخشی از یک برنامه گسترده برای حفظ جنگل ها می باشد.

پس برداشت و فروش قارچ ها به عنوان یک گام کلیدی، تنها بخشی از استراتژی حفظ جنگ های منطقه است. رولنز می گوید: عسل نیز در این منطقه تولید می شود و FFS-IGF در حال اجرای آزمایشی پروژه ای برای پرورش نوعی حلزون بومی و خوراکی “koropa achatina fulica” است.

وی میگوید در طرح هایی که در آینده پیش رو داریم تلاش خواهیم کرد امکان استفاده از جنگل و منابع آن را بدون آسیب رساندن به آن در بین مردم محلی فرهنگسازی کنیم و همچنین با اجرای طرح های گوناگون به معیشت پایدار مردم محلی کمک کنیم.

مثلا به عنوان مثال برای آموزش و فرهنگسازی به تیم های جمع آوری قارچ در زمینه روش های برداشت پایدار آموزش داده شده است. آنها آموخته اند تا قارچ ها را به جای بیرون کشیدن از زمین، می برند تا از آسیب رساندن به میسلیوم قارچ یا ساختار ریشه مانند آن در زیر سطح زمین جلوگیری کنند. همچنین قارچ ها را از هر کجا که می چینند همانجا با برس پاک می کنند تا هاگ های قارچ در آنجا آزاد شود و در همان منطقه باقی بماند؛ علاوه بر این زنان محصول خود را در سبدهای باز به خانه می برند تا امکان پراکندگی هاگ در طول مسیر نیز فراهم شود.

گردآوری، ترجمه و تحریر از تیم رسانه هاگ
کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
منبع: goodnewsnetwork.org و news.mongabay.com