قارچ غذای سالم یا یک کالای لوکس

قارچ، غذای سالم یا یک کالای لوکس شناخته می‌شود. چندسال پیش وقتی که به اتفاق تعدادی از همکاران، نخستین بار برای آشنایی با آخرین پیشرفت های علمی و فنی و جدیدترین شیوه های پرورش قارچ در کشور هلند که در زمینه دانش فنی و تکنولوژی پرورش قارچ دکمه ای ، حرف اول را دنیا می زند، سفری به آن کشور داشتیم.

طی یک برنامه فشرده دو هفته ای که توسط شرکت «c.point» هلند که یک شرکت تخصصی در زمینه آموزش و مشاوره پرورش قارچ دکمه ای است، تنظیم و مدیریت می شد.

از فارم های متعدد پرورش قارچ دکمه ای، مجتمع های متمرکز تولید کمپوست قارچ مورد نیاز، آزمایشگاه تولید بذر و بالاخره کارخانجات ساخت ماشین آلات مورد نیاز پرورش قارچ بازدید و ضمن ملاقات با کارشناسان خبره در کلیه موراد فوق الذکر (آن قدر که در بضاعت یک دوره کوتاه مدت دو هفته ای است) با آخرین دستاوردهای این حرفه آشنا شدیم.

طی جلساتی که با کارشناسان شرکت «c.point» داشتیم، انصافاً تا جایی که وقت این دوره اجازه می داد، از بذل دانش و تجربیات چندین ساله خود دریغ نکردند.

در جلسات مذکور هر بار کارشناسی در یک زمینه به خصوص مثلاً تولید کمپوست، کاشت، داشت و برداشت قارچ، تأسیسات مورد نیاز سالن های پرورش قارچ، تولید و تکثیر اسپان قارچ و … دانشو تجربه خود را البته با محدودیت های زمانی موجود در اختیار ما می گذاشت و به سؤالات ما پاسخ می داد.

به جرأت می توانم بگویم که این دوره آغاز یک سلسله تحولات بسیار مثبت در زمینه پرورش قارچ دکمه ای درکشور ما بود. خوشبختانه هنوز هم ادامه دارد. شاید بتوان از آن به عنوان رنسانس قارچ کاری در کشور یاد کرد. این چالش با جمله قارچ غذای سالم یا یک کالای لوکس ذهن مرا درگیر کرده بود.

به همین علت، تعدادی از شرکت کنندگان در دوره مذکور از جمله حقیر به نمایندگی از شرکت کشت و صنعت قارچ پارس شهریار ،ضمن حفظ ارتباط با شرکت مذکور، سعی کرده طی بازدیدهای مجدد از کشور هلند و سایر کشورهای اروپایی صاحب تجربه دراین حرفه و نیز دعوت از کارشناسان هلندی جهت بازدید از فارم های پرورش قارچ در ایران و استفاده از توصیه ها و تجربیاتشان، سهم کوچکی در انتقال دانش فنی پرورش قارچ دکمه ای به کشور و اعتلای هنر پرورش این محصول در ایران داشته باشیم.

در اولین سفر و در جلسات پایانی، صحبت از روانشناسی فروش قارچ به میان آمد که با توجه به طبیعت و خصوصیات قارچ و سرعتی که در فروش آن پس از برداشت لازم است، یک کار تخصصی به حساب می آید.

هنوز هم پس از سال ها، صداقتی را که در چهره کارشناس مذکور دیدم به خاطر دارم. وقتی که ما را ازتکرار یک تجربه نسبتاً ناخوشایند قارچ کاران هلندی درمقایسه با قارچ کاران سایر کشورهای اروپایی که همگی از پیشرفته ترین کشورهای اروپا هستند، منع می کرد.

بیان داشت، شما که تقریباً در آغاز راه هستید، سعی نکنید قارچ را که یک محصول طبیعی و با خصوصیات سایر محصولات طبیعی و شاید از نوع خیلی حساس آن است به صورت یک محصول با ظاهری خیلی سفید و یکدست به مصرف کنندگان آن بشناسانید.

ما این راه را در هلند رفته ایم تا آنجا که مصرف کنندگان قارچ در هلند امروزه از قارچ مانند یک محصول ماشینی و نه طبیعی انتظار دارند.

تا حدی که تأمین سلیقه آنها ضرر هنگفتی را متوجه این حرفه درهلند کرده است. در حالی که درسایر کشورهای اروپایی که اتفاقاً در کیفیت محصولات خیلی هم سختگیر و دقیق هستند، مصرف کنندگان قارچ بیشتر به کیفیت قارچ اهمیت می دهند و نه صرفاً ظاهر آن.

هنوز هم تقریباً جزئیات پوستری را که برای مقایسه تصاویر قارچ ارائه شده در بازارهای کشورهای مختلف اروپا در آن جلسه به ما نشان داد و آنها را با قارچ های قابل عرضه به بازار هلند مقایسه می کرد، به خاطر دارم.

چند سال بعد همان کارشناس در سفری به ایران و پس از بازدید از چند فارم پرورش و آشنایی بیشتر با جوان بودن این کار درایران و نیز امکانات و مواد اولیه و به خصوص خاک پوششی موجود در ایران، باز هم همان توصیه ها را تکرارکرد. قارچ، غذای سالم یا یک کالای لوکس است؟

لکن علیرغم آنکه ما از جمله «آزموده را آزمودن خطاست» زیاد استفاده می کنیم، خیلی هم به آن عمل نمی کنیم. چیزی که این روزها در شرف نهادینه شدن است. به نظر تنیدن همان تارهاست که شاید روزی خودمان را نیز در آن اسیر کند.

یادمان باشد پرورش قارچ درایران هنوز خیلی نو و بازار آن هم بسیار قابل گسترش است. آنچه برخی تولیدکنندگان را از افزایش تولید آن در کشور بیش از حد نگران و هیجان زده و شاید تاحدودی دستپاجه کرده است، خیلی هم منطقی به نظر نرسد.

چرا که این خطر وجود دارد که در این هیجان و دستپاچگی برخی به هر قیمتی حتی با گذاشتن پا روی دیگران و اتخاذ شیوه هایی در جهت حذف برند سایرین، بخواهند خود را از یک مهلکه خیالی نجات دهند. فراموش کنند که دیگران هم از جنس خودشان و از پیش کسوتان این حرفه در ایران هستند.

مقایسه سرانه مصرف در ایران با متوسط جهانی

مقایسه سرانه مصرف در ایران با متوسط جهانی و نیز جمعیت جوان و روبه افزایش کشور و قیمت نستباً پایین این محصول ارزشمند غذایی در مقایسه با سایر محصولات و مواد غذایی درکشور و راه های بسیار ساده و ارزان قیمتی که برای افزایش مصرف سرانه آن در سایه یک همت و همکاری جمعی وجود دارد،

می تواند از شدت این هیجان و دستپاچگی بکاهد. آن وقت است که می توان به دور از این هیجانات با تدوین یک برنامه مشترک و سرمایه گذاری در جهت ترویج مصرف قارچ و نه هزینه کردن برای لوکس جلوه دادن آن، دین خود را به مصرف کنندگان آن نیز ادا کنیم.

به عنوان پرورش دهنده قارچ، دین ما به مصرف کنندگان گسترش فرهنگ مصرف قارچ و آشنایی آنها با خواص و فواید آن و نحوه تشخیص قارچ با کیفیت است.

طبیعتاً از این رهگذر مصرف سرانه قارچ افزایش می‌یابد و نتیجه آن یک بازار روان برای همه تولیدکنندگان قارچ که با تلاش شبانه روزی خود این محصول با ارزش غذایی را تولید و روانه بازار می کنند، خواهد بود.

دیگر نیازی به اتخاذ شیوه های حذفی و جنجالی در بازار نیست. به این ترتیب از پتانسیل موجود در جهت تولید بیشتر استفاده خواهد شد و نه حذف دیگران.

بدیهی است ترویج مصرف قارچ به عنوان یک غذای سالم نیز خدمتی است که عزم و اراده جمعی تولیدکنندگان و برنامه ریزی و سرمایه گذاری کشوری در سطح دولت را می طلبد و نتیجه آن نیز که همانا سلامت جامعه است در سطح کلان به کشور باز می گردد.

کشاورز – شماره349