تجاری سازی یک طرح خلاقانه، گرگان- جوان کارآفرین گلستانی با طرح خلاقانه خود پرورش قارچ در منزل را فراهم کرده و در حال تجاری کردن و تولید انبوه «کلبه قارچ صدفی» با حمایت سرمایه گذاران است.
به گزارش هاگ یکی از ایده‌های نوین که در استان گلستان فعالیت خود را آغاز کرده و در کشور هم رقیبی ندارد، «کلبه قارچ صدفی» است. فعالیت این طرح خلاق دو سه سالی است که در گلستان توسط یکی از فارغ التحصیلان رشته کشاورزی آغاز شده و اکنون در حال تجاری شدن است. طرحی که در آن پرورش قارچ صدفی را می‌توان در منزل و بدون شرایط خاص و پیچیده‌ای انجام داد.
این طرح ابتدا در دانشگاه منابع طبیعی گرگان و مرکز رشد آن به صورت آزمایشی شروع به کار کرد اما با گذشت از مراحل رشد و آزمایش و خطاهای مختلف اکنون در آستانه تجاری شدن است. گرچه مشکلات بسیاری پیش روی تولید انبوه این ایده وجود دارد که مهمترین آن حمایت مالی و کمک های تسهیلاتی دولت است. با «سید حسین بنی هاشمی» صاحب این‌ایده خلاقانه و بنیانگذار «کلبه قارچ صدفی» گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
* لطفا معرفی کوتاهی از خودتان داشته باشید
رشته اصلی زراعت بود و هیچ ربطی به پرورش قارچ نداشت اما تمام طول زمانی که دانشگاه بودم را در گروه گیاه پزشکی و واحد آزمایشگاه مشغول کارهای تحقیقاتی روی قارچ بودم. علاقه بسیاری به قارچ داشتم و چون زمان زیادی آنجا بودم تصور می‌کردند که گیاه پزشکی می‌خوانم.
این طرح ابتدا در دانشگاه منابع طبیعی گرگان و مرکز رشد آن به صورت آزمایشی شروع به کار کرد اما با گذشته از مراحل شد و آزمایش و خطاهای مختلف اکنون در آستانه تجاری شدن است
در سال ۹۲ در اتاق یک در دو متر به صورت تجربی، پرورش قارچ را آغاز کردم و بعدا به صورت حرفه‌ای‌تر ادامه دادم. البته رشته تحصیلی اول من مدیریت بانکی بود که به دلیل علاقه به کشاورزی دوباره کنکور دادم و وارد دانشگاه منابع طبیعی شدم. در دانشگاه با دکتر رضوی که متخصص حوزه قارچ بودند آشنا شدم و از تجربیات ایشان در حوزه کاری بسیار استفاده کردم.
* از اولین تجربه استقلال کاری کمی تعریف کنید
من کارم را با سرمایه ۵۰۰ هزار تومان آغاز کردم. نخستین کار هم ضرر داشت چون تجربه کافی نداشتم متاسفانه چیزی که مطالعه کردم در عمل بسیار متفاوت بود و هرچه کاشتم خراب شد. قارچ مانند نوزاد تازه متولد شده و بسیار حساس است. اگر مراقب نباشیم، قارچ درجه یک کیلویی ۴۰ هزار تومان به قارچ درجه دو می‌رسد که قیمت آن نصف است و تناژ هم پایین می‌شود.
آن زمان چون علاقه داشتم با وام پنج میلیونی کار را ادامه دادم و مکان را هم گسترش دادم. سال 95 جوان کارآفرین برتر شهرستان کردکوی شناخته شدم اما همان سال به خاطر کمپوست نامرغوب ضرر کردم. کمپوست‌ها بی‌کیفیت بود و به جای برداشت یک تن قارچ فقط ۵۰ کیلو برداشت کردیم. علی رغم این که کارشناسان، نامرغوب بودن کمپوست را تایید کردند اما مشکل ما حل نشد و سرمایه من از دست رفت.
آن زمان به دلیل ضرر زیاد یا باید کار را رها می‌کردم یا نوآوری می‌کردم اما تصمیم گرفتم تلاش مجدد کنم و این بار با بررسی به سمت پرورش قارچ صدفی رفتم که در پنج رنگ سفید، صورتی، طلایی، قهوه‌ای و طوسی عرضه می‌شد. پرورش این قارچ کمیاب را آغاز کردم و هنوز هم کسی سمت آن نرفته است. البته این نوع قارچ خیلی شناخته شده نیست. متاسفانه در این طرح هم شروع کار ما هم زمان شد با مسمویت تعدادی زیادی به علت قارچ سمی در غرب کشور و این باعث شد ذهنیت برخی افراد منفی باشد اما با تلاش‌های زیاد کم کم جا افتاد.
* درباره معرفی این محصول بگویید
بله قطعا. قارچ صدفی هنوز شناخته شده نیست و باید تلاش کنیم بیشتر معرفی شود. البته پدرم به دلیل این که در میوه وتره بار کار می‌کند کمک بزرگی کرد که شناخته شود. در زمان دانشگاه به هدف‌های بزرگی فکر می‌کردم و به همین دلیل شرکت ثبت کردم. خانواده‌ام اول مخالف ثبت شرکت بودند اما من پیگیری کردم و به عنوان شرکت خلاق ثبت شد. همیشه دنبال نوآوری بودم و دوست داشتم کاری کنم که قبلا انجام نشده است. یکی از ایده‌ها این بود که مردم خودشان در خانه قارچ پرورش دهند.
قارچ صدفی هنوز شناخته شده نیست و باید تلاش کنیم بیشتر معرفی شود/قارچ-صدفی-چیست/
تصویر این‌ایده در سایت‌های خارجی بود اما هیچ دانشی پیدا نکردم که چطور این کار را انجام دهیم باید روی کمپوست عملیاتی انجام می‌دادیم که قابلیت انبار مواد غذایی داشته باشد و این کار سختی بود و دانش آن هم نبود. اما با تحقیق و پیگیری این کار را کردیم و حدود یک ماه هم قابلیت انبارداری ایجاد شد. ما کلبه قارچ را تولید کردیم که هر فرد در منزل می‌تواند قارچ را پرورش دهد.
* در سفر فرمانده سابق نیروی دریایی به گلستان طرح شما مورد استقبال ایشان قرار گفت
امیر خانزادی ایده را خیلی پسندید و اعلام آمادگی کردند در نیروی دریایی از این ایده برای غذای ملوانان استفاده کنند. البته ما پیگیری‌هایی داشتیم اما به نتیجه نرسید.
* الان طرح در چه وضعیتی است؟
به خاطر خدمت و سربازی کار را رها کردم اما اکنون که به ثبات زمانی رسیده‌ام مجدد شروع کردم و با مشاورانی از تهران در حال گسترش کار هستیم.
* تفاوت قارچ صدفی با سایر گونه‌ها چیست؟
قارچ‌های صدفی هم ارزش غذایی بالاتر و هم خواص دارویی دارد. در نشست جهاد کشاورزی با نماینده سازمان فائو اعلام کردند قارچ‌های صدفی را در سراسر جهان استفاده می‌کنند. ارزش غذایی آن معادل استفاده هم زمان از گوشت قرمز است و البته با خطرات کمتر. همچنین باعث کاهش کلسترول خون می‌شود. برای آشنایی با فواید و خواص قارچ صدفی این مقاله را مطالعه کنید.
* روش نگهداری کلبه قارچ صدفی چگونه است؟
نیازی به مکان یا تجهیزات خاصی نیست فقط با اسپری آب روی ورودی کلبه می‌توانید آن را پرورش دهید. در صورت نگهداری خوب سه الی چهار نوبت قارچ می‌دهد و فقط روزانه باید چهار نوبت آب اسپری شود. این کار برای بچه‌ها خوب است چون هم باعث مسئولیت‌پذیری آن‌ها می‌شود هم خلاقیت آن‌ها را تقویت می‌کند. همچنین جلوی باد کولر یا بخاری هم نباید باشد. این قارچ با نور خانه رشد می‌کند و برخلاف قارچ دکمه‌ای، نوع صدفی به نور هم نیاز دارد.
* چالش های شما برای توسعه کار چیست؟
چالش جدی ما سرمایه اولیه بود. طی مذاکراتی قرار شده چند سرمایه گذار از تهران ما راحمایت کنند تا کار را گسترش کنیم. متاسفانه در دانشگاه حمایت زیادی نشدیم اما در مرکز رشد پارک علم و فناوری گلستان حمایت شدیم اما حمایت ها کافی نیست.
در صورت نگهداری خوب سه الی چهار نوبت قارچ می‌دهد و فقط روزانه باید چهار نوبت آب اسپری شود
الان زمینه فروش این کلبه ها فراهم است و می توان آن‌ها را حتی برای آموزش در مراکز آموزشی بهره گرفت. این کلبه ها به دانش آموزان کمک می کند به صورت عملی علایق و توانمندی خود را بدانند اما متاسفانه در هیچ یک از بخش ها حمایت نشده ایم.
* انتظار شما از دولت برای حمایت چیست؟
دولت هیچ گاه نتوانسته کاری برای ما انجام دهد ولی می توان از زیرساخت ها و فضاهای دولتی برای توسعه کارهای پژوهشی و تجاری که برنامه و آینده دارند بهره گرفت. هم هزینه تولید ما کم می شود هم تاسیسات بی استفاده دولتی مورد استفاده قرار می گیرد. البته ما اقداماتی هم کردیم ولی دست دولت باز نبود.
از سوی دیگر هر کسب و کاری وقتی بازار خود را می شاند و امتحان خود را پس می دهد برای ورود رسمی به بازار نیازمند تسهیلات است اما شرایط به گونه ای شده که بانک ها می ترسند کمک کنند و عملا حمایت مناسبی از نظر مالی نمی شویم.
دولت می تواند با امکانات و زیرساخت ها و منابع مالی خود کسب و کارهای خانگی قابل رشد را توسعه دهد و حمایت کند ولی این اتفاق رخ نمی دهد. در حوزه مالیات هم چالش داریم زیرا شرکت ما بیشتر تحقیقاتی است و در یک سال گذشته هم به دلیل سربازی درآمدی نداشتم ولی مالیات سنگین بریدند.
