افزایش تقاضا برای قارچ و تغییر بازار قارچ اروپا

گزارشی از وضعیت بازار قارچ اروپا و وضعیت تولیدکنندگان قارچ در کشور هلند بر اساس گفته های وارمولت بوئر (Warmolt Boer) یکی از مدیران LTO و ریک اسپرانک (Rik Spronk) مدیر شرکت Spronk Champignons.

وارمولت بوئر (Warmolt Boer)، یک از اعضای گروه قارچ هلندی LTO گفته است: بعد از پشت سر گذاشتن دوران همه گیری کرونا و عادی شدن شرایط، تقاضای مصرف کننده برای قارچ، به آرامی به سطوح عادی برمیگردد. بازار پس از همه گیری تا حدودی ناامید کننده بوده بود و همچنین بازار قارچ های ارگانیک نیز اوضاع بدی داشت، اما تقاضا در آن بازار نیز در حال افزایش است؛ این روند افزایش تقاضا، در بازار قارچ شمال اروپا نیز در حال تکرار می باشد.

مصرف‌کنندگان علاوه بر اینکه طعم و مزه قارچ‌ها را دوست دارند، در مورد خواص آنها برای سلامتی بدن نیز آگاه تر شده اند؛ آنها متوجه شده اند که قارچ ها سالم هستند و ارزان تر از گوشت نیز می باشند.
همچنین افزایش رژیم های گیاهخواری (وجترین یا وگان) نیز نقش موثری در این روند دارد؛ قارچ ها به خوبی در غذاها و رژیم های گیاهی قرار می گیرند و می توانند تامین پروتئین بدن کمک کنند.

وارمولت می‌گوید: بنابراین تقاضا در حال افزایش است و مردم دوباره شروع به خرید و استقبال از قارچ ها کرده اند؛ من نسبت به آینده خوش‌بین هستم.
وی معتقد است که عدم تمایل مردم به خرید قارچ در دوران کرونا به کاهش درآمد افراد در آن دوران و در نتیجه کاهش قدرت خرید آنها مربوط می شد. با این وجود، او حالا نسبت به تحولات بازار در میان مدت خوشبین است.

تغییر بازار و تولید قارچ در اروپا

Warmolt به عنوان یک پرورش دهنده قارچ در شرکتش، روی کشت قارچ پروتوبلو و قارچ شاه بلوطی تمرکز می کند و همچنین دو سایت پرورش قارچ دکمه ای نیز دارد. اما او شاهد افزایش تولید قارچ های اگزوتیک است (قارچ های خوراکی به غیر از قارچ دکمه ای). در گذشته شرکت های خیلی کمی به پرورش این قارچ ها می پرداختند و معمولا شرکت ها فقط به تولید قارچ دکمه ای یا نهایتا قارچ صدفی می پرداختند، اما این روند در حال تغییر است و تعداد شرکت های تولید کننده قارچ های کاربردی و اگزوتیک در حال افزایش می باشد.

وی همچنین میگوید که مجموعه تقاضا در بازار هلند در حال حرکت از قارچ دکمه ای سفید به قارچ قهوه ای(کرمینی) و قارچ پورتوبلو در حال تغییر است و سهم این قارچ ها در بازار فروش در حال افزایش می باشد. همچنین تقاضا برای قارچ های اگزوتیک دیگر نظیر صدفی و شیتاکه نیز در حال افزایش است زیرا دیگر این قارچ ها در بین مردم ناشناخته نیستند و تا حدودی تثبیت شده هستند.

Rik Spronk مدیر شرکت Spronk Champignons (تولیدکننده قارچ واقع در هلند) نیز اعتقاد دارد که همچنان قارچ‌های سفید دکمه ای به عنوان پایه اصلی بازار قارچ باقی می مانند اما درصد تسخیر بازار آنها کمتر خواهد شد. چون تمامی تولید کننده ها نمی توانند به سمت تولید قارچ های اگزوتیک یا صدفی بروند، زیرا باید بطور کل ساختار مزرعه خود را تغییر دهند که بسیار هزینه بر خواهد بود و همچنین برای کشت و برداشت قارچ های صدفی و دیگر قارچ های اگزوتیک که اکثرا چوبرس هستند(بر روی چوب یا خاک اره رشد میکنند)، به نیروی انسانی بیشتری نیاز است که باعث افزایش هزینه تولید خواهد شد؛ همچنین کشت اینگونه قارچ ها به دلیل نوع روش کشت و برداشت، خیلی مکانیزه نیست و همچنین راندمان و میزان تولید کمتری نسبت به قارچ دکمه ای خواهد داشت.

تمرکز بیشتر روی محلی بودن

یکی از چالش هایی که در بلندمدت ممکن است گریبان صنعت قارچ هلند را بگیرد، تولید محلی است که ممکن است سبب شود تا صنعت تولید قارچ در هلند کوچک تر شود. در اروپا به دلیل کاهش هزینه های حمل و نقل و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست، تاکید فزاینده ای بر محلی بودن کالاها وجود دارد؛ این به ضرر صنعت قارچ هلند است که صادرات زیادی دارد. اگرچه این موضوع فعلا در حد طرح و پیشنهاد است وهنوز قانون نشده است، اما قابل توجه است. در طولانی مدت، این مورد می تواند فشاری را بر شرکت های تولید قارچ در هلند وارد کند.

افزایش قیمت قارچ

تولید قارچ در سال جاری با افزایش قابل توجه قیمت تمام شده مواجه است؛ در اوایل سال 2023 افزایش شدید قیمت حامل های انرژی سبب بالا رفتن هزینه تولید گردید. این امر منجر به از دست دادن بخشی از سهم بازار هلند شد. قیمت های تمام شده سر به فلک کشید که هنوز هم برای کشاورزان چالش برانگیز باست که به قیمت خوبی دست یابند که بازار باید مایل به پرداخت آن باشد. پس از افزایش اولیه قیمت‌ها، حالا چند وقتی است که قیمت‌ها تثبیت شده اند و در اوایل سپتامبر حتی برای برخی از محصولات کاهش یافت.

Rik Spronk توضیح می دهد که افزایش قیمت منجر به رشد حداقلی بازار قارچ شده است. او برخلاف وارمولت بوئر، احساس می کند بازار فعلی به دلیل افزایش قابل توجه اما ضروری قیمت در ابتدای سال جاری، به بن بست رسیده است و افزایش فروش نخواهد داشت. البته او میگوید فصل قارچ تازه در حال شروع است و هنوز بطور واقعی شروع نشده؛ این فصل تا عید پاک ادامه دارد و امیدواریم در ماه‌های آینده همه چیز تغییر کند، اگرچه، علائم اولیه امیدوارکننده نیست.

وارمولت هم اذعان می کند که افزایش هزینه های تولید برای همه چالش برانگیز است. او با اشاره به اینکه شرکت ها اگر بخواهند در بازار رقابت باقی بمانند باید از نوآوری های فنی روز استفاده نماید، گفت: تولید قارچ های دکمه ای و پورتوبلو با افزایش هزینه‌های نیروی کار و مواد خام مواجه است. بنابر این شرکت ها باید به سمتی بروند که نیروی کار کمتری نیاز دارد. اولین راه حل استفاده از ماشین آلات مکانیزه کشت و برداشت و بسته بندی است که به این امر کمک خواهد کرد و در خیلی از شرکت ها در حال پیاده سازی است.

رقابت در بازار قارچ اروپا

تحولات اخیر در اروپا تا حدودی دلیل موفقیت هلند در رقابت با دیگر تولیدکننده بزرگ اروپایی یعنی لهستان است. یکی از برگ های برنده لهستان در مقایسه با هلند تفاوت قیمت تمام شده بود که در حال کاهش است. لهستان قبلا یک تهدید قابل توجه بود اما در حال حاضر دیگر مانند قبل جدی نیست. عواملی مانند نوآوری  های صنعتی در محصول هلندی، تمرکز بر زنجیره‌های سریع‌تر، کوتاه‌تر و در نتیجه ارزان‌تر، و همچنین افزایش هزینه‌های نیروی کار و لجستیک در اروپای شرقی که لهستان در آن واقع شده، به این امر کمک می‌کنند تا قیمت تمام شده دو رقیب تقریبا یکسان شود و لهستان در این زمینه دیگر برتری محسوسی ندارد.

پایداری و جنبه های زیست محیطی نیز در حال حاضر در این رقابت موثر است و بیش از پیش خود را نشان میدهد. قوانین تولید اتحادیه اروپا در حال رفتن به سمتی است که انتشار CO2 را کاهش داده و همچنین صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از مواد خام تجدید ناپذیر کمتر مانند پلاستیک و  زنجیره‌های کوتاه‌تر تولید می باشد. ما در این رقابت دست بالا را نسبت به لهستان خواهیم داشت.

موقعیت صادرات

وضعیت قیمت بر صادرات قارچ هلند تأثیر می گذارد. لهستان رقیب اصلی هلند در تولید قارچ و صادرات در اروپا است. ریک اسپرانک میگوید: ما نباید نفوذ لهستان در صادرات قارچ را دست کم بگیریم. متاسفانه آنها هنوز هم  می توانند با قیمت ارزان تری از ما، قارچ تولید کنند. اما در مقابل قارچ های لهستانی که ارزان تر هستند، شرکت های هلندی قابل اعتمادتر و انعطاف پذیرتر هستند؛ شرکت های هلندی می توانند امروز با مشتری صحبت کنند و فردا قارچ ها را تحویل دهند. سیستم شرکت های قارچ های لهستانی 2 تا 4 روز طول می کشد تا محصول را به مشتری تحویل دهد. برخی اوقات خریداران وقت کمی دارند و مایل به پرداخت اندکی هزینه بیشتر برای تحویل سریع تر هستند.

کشت محلی قارچ در کشورهایی مانند فرانسه و آلمان در حال افزایش است. جالب این است که قارچ های پرورش یافته در این کشورها علیرقم تولید با قیمت بالاتر، در بازار با قیمت پایینتری از قارچ های هلندی عرضه می شود. این پدیده سبب کاهش سود شرکت های تولیدکننده محلی میشود، اما به مرور زمان سبب کاهش صادرات قارچ هلندی خواهد شد. البته ریک اسپرانک تردید دارد که صادرات قارچ هلند از بین برود زیرا کشورهایی نظیر فرانسه در تولید قارچ و مواد اولیه آن خودکفا نیستند و به واردات تجهیزات و مواد اولیه وابسته می باشند.
با این حال، ما سخت برای صادرات می جنگیم، زیرا میخواهیم سهم خود را از بازر اروپا حفظ کنیم و تا حد امکان از کاهش آن جلوگیری نماییم.

پرورش دهندگان کمتر

Spronk پیش بینی میکند که تعداد تولیدکنندگان هلندی قارچ همچنان کاهش یابد. ریک خاطرنشان می کند: این تا حدودی به دلیل افزایش هزینه ها و تا حدودی پیری نسل فعلی پرورش دهندگان قارچ است. همچنین حجم کار زیاد (تولیدکنندگان هفت روز هفته در محل کار هستند و کارخانجات روز تعطیل ندارند) سبب میشود تا افراد کمتری به سمت این صنعت بیایند.

یکی از راه حل های این مورد استفاده از فناوری برای صرفه جویی در هزینه و زمان خواهد بود. روش مکانیزه جدید کشت و ربات های برداشت، اکنون در اول راه و در حال توسعه هستند؛ آنها باید به مرور زمان تکامل یافته و در عمل خودشان را نشان دهند. بنابراین، این امر مستلزم سرمایه گذاری است و آنجاست که چالش هایی برای فعالان این صنعت پیش می آید. برای استفاده از این فناوری ها ممکن است کشاورزان مجبور به بازسازی کلیه سالن های تولید خود شوند که با توجه به وضعیت فعلی بازار قارچ اروپا و تاریخچه این بخش، سرمایه‌گذاران در این مرحله کمتر به آن تمایل دارند.

انجمن کشاورزان (VOC NL) باید شرایط را برای تولیدکنندگان بهینه کند و آنها را در مورد هزینه ها حمایت نماید.

گردآوری، ترجمه و تحریر از تیم رسانه هاگ
تمامی حقوق متعلق به رسانه هاگ می باشد. کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
منبع: freshplaza.com و www.lto.nl