تدوین برنامه برای شکوفایی صنعت قارچ

تدوین برنامه برای شکوفایی صنعت قارچ، نیما باغبانی دبیر انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ کشور، گفت: در حال حاضر سرانه مصرف قارچ خوراکی به شکل استاندارد در تمام دنیا حدود 4/5 کیلوگرم است که در برخی از کشورها مثل چین تا 7/5 کیلوگرم نیز افزایش می‌‌‌یابد. در شرایط کنونی، کشور ایران با سرانه مصرف سالیانه حدود 2/5 الی 2/6 کیلوگرم، با مصرف سرانه استاندارد جهانی فاصله زیادی دارد. این یعنی اینکه ما می‌توانیم این صنعت را در کشور توسعه دهیم و با ظرفیت بالایی که دارد آن را به حد استاندارد برسانیم.

تدوین برنامه برای شکوفایی صنعت قارچ

دبیر انجمن صنفی پرورش‌‌‌دهندگان قارچ خوراکی ایران، با بیان مطلب فوق و با اشاره به اینکه در حال حاضر به واسطه افزایش قیمت پروتئین‌‌‌های حیوانی و خواص و مزایای بی‌‌‌شماری که محصول قارچ دارد، مردم تمایل بیشتری به مصرف قارچ پیدا کرده‌‌‌اند، تشریح کرد: در حال حاضر تعرفه صادراتی قارچ به کشورهای هدف، توجیه اقتصادی صادرات این محصول را از بین برده است، از این رو تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند این محصول را در بازار داخلی عرضه کنند چرا که می‌توانند معادل قیمت صادراتی بدون تحمل دردسرهای ناشی از بازگشت ارز این محصول را در بازار داخلی عرضه کنند. به گفته نیما باغبانی ابتدای دهه ۹۰ تا سال ۹۸ صنعت قارچ مزیت مطلق سرمایه‌گذاری بود؛ البته اکنون می‌توان گفت مزیت نسبی سرمایه‌گذاری است. قارچ صنعتی است که ضریب سرمایه‌گذاری نسبت به اشتغال آن خیلی پایین‌‌‌تر است و می‌تواند سطح بالایی اشتغال‌زایی ایجاد کند.

تدوین برنامه برای شکوفایی صنعت قارچ

وی با اشاره به اینکه هزینه‌‌‌های احداث کارگاه یا کارخانه تولید قارچ بالا رفته که این وضعیت نتیجه تورم لجام‌‌‌گسیخته‌‌‌ای است که در مملکت حاکم است، خاطرنشان کرد‌: شرایط بطور کلی خوب است چون تمامی مواد اولیه تولید قارچ در کشور وجود دارد و هیچ چیزی در قارچ وارداتی نیست. حتی زمانی ما بذر قارچ (اسپان) را وارد می‌‌‌کردیم اما در حال حاضر یکسری از واحدهای تولیدی دانش فنی آن را کسب کرده‌‌‌اند و خود دارند بذر تولید می‌کنند. این محصول در ایران کاملا بومی است. اما بعضا در تولید اصلی‌‌‌ترین ماده اولیه قارچ که کمپوست است و جزو حلقه‌‌‌های زنجیره‌‌‌ای پیشین در تولید قارچ محسوب می‌شود، به خاطر اقداماتی که دلال‌‌‌ها در سطح کشور انجام می‌دهند بعضی وقت‌‌‌ها از دسترس تولیدکننده خارج می‌شود و باعث می‌شود قیمت‌ها افزایش پیدا کند.

به گفته وی اما اگر مسوولان که بطور دائم این مشکل به آنها گزارش می‌شود، بتوانند اقداماتی را انجام دهند و سازوکاری ایجاد کنند که این کلاژ بطور کامل به دست تولیدکننده کمپوست برسد، قیمت قارچ نه‌‌‌ تنها بالا نخواهد رفت بلکه برای اولین‌‌‌بار در تاریخ نظام یک‌‌‌ محصولی را شاهد خواهیم بود که به جای افزایش قیمت با کاهش قیمت آن مواجه خواهیم بود. البته به شرطی که این معضل را برطرف کنند.

باغبانی با بیان اینکه ما از نظر صادرات بازار خوبی به نام روسیه داریم، خاطرنشان کرد: اگر مسوولان حمایت می‌کردند و یارانه بنزین را به تولیدکنندگان می‌‌‌دادند تا آنها بتوانند صادرات هوایی داشته باشند، در این زمینه بسیار موفق بودیم. چون قارچ یک محصول سریع‌‌‌الفساد است و باید سریع به دست مصرف‌کننده یا اصطلاحا به مقصد تجاری خود برسد صادرات هوایی مهم است. از آن طرف نسبت حجم به وزن قارچ بیشتر است و حجم زیادی را اشغال می‌کند. بنابراین اگر یارانه در حوزه حمل‌‌‌ونقل و لجستیک اختصاص داده می‌‌‌شد و یک کریدور سبز را فراهم می‌‌‌کردند، ما می‌توانستیم در سال نزدیک به ۲۰۰‌هزار تن قارچ به روسیه صادر کنیم. هزینه حمل‌‌‌ونقل قارچ به روسیه بالاست.

به گفته وی در حال حاضر صادرات قارچ به روسیه در حجم کم آن هم به صورت زمینی و برای تکمیل سبد صادراتی صادرکننده انجام می‌شود؛ به عنوان مثال صادرکننده‌‌‌ای که بازار فلفل دلمه‌‌‌ای، خیار، گوجه، کیوی و… روسیه را گرفته است در کنار این محصولات قارچ را هم صادر می‌کند اما آنچه مسلم است این شیوه صادرات برای صادرکننده سودی در پی ندارد.

باغبانی با تاکید بر اینکه ایران رتبه ششم تولید قارچ را در دنیا دارد اما ما نتوانستیم بازارهای زیادی را از آن خود کنیم، عنوان کرد: مصرف سرانه قارچ در روسیه بسیار بالاست و لهستان بعد از شناسایی این بازار ظرفیت تولید خود را از 5000 تن به 300000 تن رساند و توانست بخش قابل‌ توجهی از بازار روسیه را از آن خود کند. از سویی به غیر از روسیه؛ امارات، کویت، قطر، عراق و ارمنستان مقاصد صادراتی قارچ ایران هستند. عراق برای خرید قارچ از ایران استانداردهای سختی اعمال نمی‌‌‌کند اما استانداردهای امارات، برای واردات این محصول سخت است.

وی گفت: با شیوع بیماری کرونا بسیاری از صنوف به مشکل برخورد کردند اما تولیدکنندگان قارچ توانستند این تهدید را به فرصت تبدیل کنند و با تبلیغ مزایای غذایی و بهداشتی این محصول سرانه مصرف را در این ایام ۲۵ تا ۳۰‌ درصد افزایش دهند. دبیر انجمن صنفی پرورش‌‌‌دهندگان قارچ خوراکی ایران گفت: افزایش مصرف بسیاری از سرمایه‌گذاران را تشویق کرد سرمایه خود را به صنعت سرازیر کنند و پرورش‌‌‌ دهندگان قدیمی نیز واحدهای خود را توسعه بخشیدند. در چنین شرایطی ظرفیت اسمی واحدهای پروانه‌‌‌دار ما به حدود 180000 تن در پایان سال 1399 رسید. در سه ماه نخست سال 1400 تولیدکنندگان قارچ با مشکلاتی چون عدم‌تامین مواد اولیه رویش قارچ مواجه شدند در نتیجه میزان تولید روند کاهشی به خود گرفت. البته در حال حاضر این مشکل حل شده است و روند تولید به خوبی دنبال می‌شود. باید در نظر گرفت که قارچ تولیدشده در کشور مصرف می‌شود و پنج تا هشت‌ هزار تن از تولیدات ما به صادرات اختصاص داده می‌شود. البته این رقم صادرات در فصل گرما به صفر می‌‌‌رسد، چرا که امکان حمل محصول با ماشین‌‌‌های یخچال‌‌‌دار مقدور نیست.

به گفته دبیر انجمن صنفی پرورش‌‌‌دهندگان قارچ خوراکی ایران در حال حاضر کشورهای حوزه خلیج‌‌‌ فارس و روسیه جزو بازارهای صادراتی قارچ کشور محسوب می‌‌‌شوند؛ زیرا تولیدکنندگان ایرانی از آخرین دانش فنی برای تولید قارچ استفاده می‌کنند و قارچ تولیدی ایران کیفیت بسیار بالایی دارد و ارگانیک است.

منبع: دنیای اقتصاد