نحوه ضدعفونی جعبه های چوبی سالن پرورش قارچ
روش اصولی ضدعفونی جعبه های چوبی سالن پرورش قارچ
برخی اوقات که دمای کوک آوت (70 درجه به مدت 6-8 ساعت) به‌طور کامل در سالن ایجاد نمی‌شود یا مزرعه دارای مشکل فنی بسیاری نظیر ایزوله نامناسب سالن‌های پرورش یا خرابی و نامناسب بودن دیگ بخار مجموعه، باید ضدعفونی جعبه های چوبی خالی کشت در دستور کار قرار گیرد. در چنین مواقعی باید جعبه‌ها با مواد شیمیایی مناسب تیمار شوند.
تیمار در دمای ۶۰ درجه سلسیوس همه سطوح جعبههای خالی کشت را به اندازه مناسبی تمیز خواهد کرد. درصورتی‌که عملیات کوک آوت cook- out سالن به خوبی انجام شود، دیگر نیازی به این تیمار نخواهد بود.
کارآمدی تیمار شیمیایی جعبه‌ها به‌طور قابل‌توجهی با استفاده از پلاستیک پلی اتلین در داخل بستر افزایش می‌یابد. زمانی که پلاستیک پلی‌اتیلنی از کف و دیواره جعبه‌ها در زمان تخلیه جدا می‌شود، جعبه‌ها نسبتاً عاری از کمپوست قارچ و بقایای قارچی هستند.
در این صورت آلودگی چوب به میسیلیوم قارچ خوراکی یا بیماری‌زا نیز کمتر شده و جعبه‌ها هنگام تخلیه به کمپوست کمتری آغشته خواهند شد. سپس می‌توان آنها را در یک ترکیب ضدعفونی کننده مناسب فروبرد.
در این وضعیت جعبه‌ها باید به‌طور کامل در محلول ضدعفونی‌کننده فروبرده شود تا همه سطوح آن به‌طور کامل خیس شود. این ضدعفونی‌کننده فقط سطوح جعبه را تمیز می‌کند و به درون چوب نفوذ نخواهد کرد.
به‌طورمعمول هرقدر چوب مدت‌زمان بیشتری در معرض محلول ضدعفونی‌کننده قرار بگیرد، اثر گندزدایی آن بیشتر و مؤثرتر خواهد بود.
زمان تیمار
زمان تیمار باید حداقل ۱۰ دقیقه در نظر گرفته شود و در این مدت جعبه‌ها کاملاً در محلول ضدعفونی فرو برده شوند باید از خشک‌کردن سریع جعبههای ضدعفونی شده پس از بیرون آوردن از محلول نیز خودداری شود.
باید از غلظت مناسبی از ترکیبات ضدعفونی‌کننده‌ها استفاده شود و این غلظت به‌طور منظم بررسی شود. زیرا وجود مقادیر فراوان ماده آلی (چوب‌ها و ارگان‌های بیماری‌زا)، تاثیر و کارآمدی مواد شیمیایی مصرفی را کاهش می‌دهد.
اغلب درون تانک بزرگی که برای این منظور استفاده می‌شود هر از گاهی مقادیر مناسبی ترکیب ضدعفونی کننده اضافه می‌شود تا غلظت ماده موثره ترکیب ضدعفونی‌کننده موجود در تانکر ثابت باقی بماند.
اهمیت بررسی دقیقی از غلظت ماده موثر در زمان ضدعفونی جعبههای چوبی تا به اندازه‌ای است که در صورت وجود مقادیر بالای ماده موثره، سبب ایجاد سمیت برای میسیلیوم قارچ خوراکی در دوره بعدی پرورش شده و درصورتی که غلظت ماده موثره نیز کم باشد، عملیات ضدعفونی جعبه‌ها بی‌تأثیر و ریسک آلودگی در مزرعه در مدت کوتاهی بالا خواهد رفت.
غلظت ضدعفونی کننده
ضدعفونی‌کننده‌های فنولی انتخاب مناسبی برای این عملیات است. اما از آنجا که در زمان فروبردن جعبه‌ها در محلول، مقادیر قابل توجهی از محلول از تانکر خارج می‌شود، نمی‌توان به‌آسانی غلظت دقیق ماده موثره را در تانکر بررسی کرد.
در این وضعیت محلول ضدعفونی خارج‌شده از تانکر باید با مقادیر و غلظت مناسبی از ماده ضدعفونی کننده و آب جایگزین شود.
بایستی از فروشنده اطلاعات لازم در مورد آزمایش غلظت مناسب ماده ضدعفونی را دریافت کرد. در صورت استفاده از قارچ‌کش‌های تریازول در ترکیب محلول ضدعفونی‌کننده در تانکر، با استفاده از روش انکسارسنجی می‌توان غلظت ماده موثره را بررسی کرد.
با توجه به مقادیر بقایای آلی موجود در تانکر، محلول ضدعفونی باید تعویض شود. دفع ایمن و معدوم‌سازی محلول استفاده‌شده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بایستی به دنبال راهکاری مناسب برای این منظور بود. فنل‌ها حتی در غلظت‌های کم نیز می‌توانند سبب آسیب‌‌های قابل‌توجهی به محیط‌زیست شوند.
پس از تیمار جعبههای کشت با گرما یا مواد شیمیایی، باید آنها را در قسمتی از فارم که در معرض آلودگی اسپورهای هوازاد یا قطعات میسلیومی قرار ندارد، نگهداری کرد.
علی‌رغم اینکه برخی از عوامل بیماری‌زا ممکن است بسیار خطرناک باشند، اسپور قارچ خوراکی دکمه‌ای (Agaricus bisporus) بیشترین سهم آلوده‌کنندگی مزرعه به بیماری‌های ویروسی را به خود اختصاص می‌دهند. مطلوب است که جعبههای تیمار شده دور از سالن‌های کشت و ترجیحاً در منتهی‌الیه جهت بادخور مزرعه قرار گیرند.
نکات مهم برای تمیز کردن جعبههای کشت:
- جعبههای خالی کشت را در دمای ۶۰ درجه سلسیوس به مدت ۶ ساعت قرار دهید.
- در صورت امکان قبل از پر کردن جعبه‌ها، کف و دیواره آن را از داخل با پلاستیک پلی‌اتیلنی مناسب بپوشانید.
- در زمان ضدعفونی جعبه‌ها با محلول شیمیایی، اطمینان حاصل کنید که جعبه‌ها کاملأ خیس شوند و حداقل به مدت 10 دقیقه خیس بمانند.
- زمانی که جعبه‌ها خیس شدند آنها را در بخشی از مزرعه که در معرض آلودگی به اسپورهای هوا ازاد قرار نداشته باشد، نگهداری و ذخیره کنید.
- به‌صورت دائمی غلظت ماده موثره ترکیب ضدعفونی‌کننده موجود در تانکر را چک کنید.
- دفع ایمن محلول ضدعفونی‌کننده مصرف شده را از مراجع ذی‌صلاح محلی بخواهید.
