نقش شادی در مزارع قارچ، افزایش بهره‌وری

نقش شادی در افزایش بهره‌وری در مزارع قارچ بسیار مهم است. محیط کاری شاد، (Happy Workplace) محیطی است که به امنیت، آرامش، سلامت روانی و جسمانی کارکنان خود اهمیت می‌دهد. از آن‌جا که عموما افراد حدود یک سوم یا نیمی از زندگی‌شان را در محیط کار خود می‌گذرانند، هرچه که یک محیط کاری شادتر باشد، انسان‌هایی خوشحال‌تر، باانگیزه‌تر، خوش‌بین‌تر، تواناتر و نهایتا موفق‌تر و وفادارتر، در آن فعالیت می‌کنند؛ به همین دلیل بسیاری از کارفرمایان به شاد بودن محیط کار بسیار اهمیت می‌دهند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد، بهره‌وری کارمندانی که دلیلی برای لبخند زدن در محیط کار دارند، بیش از 13 درصد افزایش می‌یابد.

با توجه به این که صنعت قارچ کشور سومین صنعت مهم در حوزه کشاورزی ایران اسلامی است؛ نیاز مبرمی به بهبودی وضعیت کارکنان در مزارع قارچ کشور برای بهینه‌سازی و ارتقای بهره‌وری این صنعت، به چشم می‌خورد. شاید ایجاد محیط کاری شاد، از کم‌هزینه‌ترین و ساده‌ترین روش‌های کارآمد برای برای افزایش کارایی مزارع قارچ باشد.

منظور از شادی در محیط کار چیست؟

ممکن است خیلی از کارفرمایان فکر کنند، با داشتن کارکنان شاد، قدرت و کاریزمای آنها زیر سئوال می‌رود. بهتر است ابتدا بدانیم شادی چیست و چه منظوری از وجود یک کارمند شاد در سیستم داریم؟!

به طور کلی «وقتی نیازهای آدمی ارضا شده، به موارد علاقه‌اش دست پیدا کند، احساس و هیجانی در او ایجاد می‌شود که به آن شادی می‌گویند.»

این احساس به فرد کمک می‌کند تا زندگی را خوشایند دیده، برای پرداختن به فعالیت‌های فردی و اجتماعی اشتیاق بیشتری داشته باشد.  بروز حس شادمانی را می‌توان در لبخند زدن، مثبت‌اندیشی، مهربانی، بخشش، پذیرش خود و دیگران، پویایی، خلاقیت و شاکر بودن جستجو کرد.

شادی در مزارع قارچ، یعنی دست‌یابی به نیازهایی که کارمندان و کارگران را در جستجوی آنها، به سمت پذیرش این شغل سوق داده است. در مزارع قارچ، می‌توان این نیازها را چنین فهرست کرد:

• نیاز به انجام فعالیتی ارزشمند و قابل احترام در جامعه
• نیاز به انجام کاری لذت‌بخش در زمینه صنعت قارچ
• نیاز به دیده شدن و شناسایی توانمندی‌ها و پتانسیل‌های فردی
• نیاز به وجود یک چشم‌انداز رشد و پیشرفت منصفانه و منطقی در سیستم
• نیاز به وجود ساعت کاری متعادل و زمان استراحت کافی
• نیاز به بودن بخشی از یک تیم و جامعه موفق
• نیاز به تحسین و قدردانی از فعالیت‌های انجام شده
• نیاز به دریافت مزایای مالی منظم، به موقع و منصفانه

بنابراین وقتی از یک کارمند شاد، در مزرعه قارچ صحبت می‌کنیم؛ در حقیقت درباره لزوم توجه به نیازهای وی در محیط کاری حرف می‌زنیم؛ و در این حالت باید برای کارفرما مهم باشد که برای تک‌تک این نیازها پاسخ مناسبی طراحی شده باشد.

اثرات شاد بودن کارکنان در مزارع قارچ

اگر می‌خواهید افرادی برای شما کار کنند که حداقل غیبت در مزرعه را داشته باشند، روی کار تخصصی خود متمرکز بوده، انعطاف بیشتری در مواقع مختلف داشته باشند؛ از ریسک‌پذیری بالایی برخوردار بوده، به چالش‌های جدید روی خوش نشان دهند، اشتباهات خود را بپذیرند و شکست‌های خود را آگاهانه و منطقی تحلیل و بازیابی کنند، نیاز به افرادی دارید که شاد باشند.

کارمندان شاد خلاق‌ترند و بابت وظایف روزانه خود کمتر دچار تشویش و نگرانی شده، در کارهای گروهی بهتر با سایرین تعامل دارند. آنها تمایل بیشتری به کمک به دیگران دارند و قادرند با مشکلات دست و پنجه نرم کنند. فقط یک کارمند شاد می‌تواند محصول درجه یکی تولید کند که با عشق و اعتماد به دست آمده است. می‌توان مهمترین اثرات شادی کارکنان را چنین فهرست کرد:

• افزایش میزان تولید محصولات با کیفیت:

توانایی انجام کار کارکنان شاد، به شدت افزایش می‌یابد. یک فرد شاد با افتخار و تعهد به تولید می‌پردازد در نتیجه قارچ‌ها را با دقت بیشتری می‌چیند، با تعهد و عشق بیشتری پرورش می‌دهد و با کیفیت و توجه زیادتری آنها را به بازار عرضه می‌کند.

• بهبود توانایی قدرت تصمیم‌گیری مجموعه:

شادی به شدت، میزان استرس، عدم اعتماد به نفس، و ترس را در محیط کاهش می‌دهد و به همین دلیل کارکنان شاد، به خوبی می‌توانند با مسائل روزمره درگیر شده از پس حل آن برآیند. هر چه کارکنان احساس خوبی درباره کارشان داشته باشند، تصمیمات بهتر و موثرتری در محیط کار می‌گیرند و نقش کارآمدتری را ایفا می‌کنند.

• افزایش رضایت‌مندی مشتریان:

یک کارمند شاد، با مشتریان ارتباط بهتری برقرار می‌کند. شادی در رفتار و آرامش و طرز بیان و حتی ایستادن و نشستن افراد تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین مشتریان حس شادمانی را دریافت کرده، نسبت به آن واکنش مثبت نشان می‌دهند. آمار نشان می‌دهد که رضایت مشتریان به افزایش شادمانی کارمندان به شدت افزایش می‌یابد و باعث افزایش فروش می‌شود.

• کاهش غیبت‌ها و تعداد مرخصی‌های استعلاجی کارکنان:

افراد شاد کمتر بیمار می‌شوند و در هنگام بروز حادثه و بیماری زودتر بهبود می‌یابند. به علاوه در یک محیط شاد، کارمندان رغبت و انرژی بیشتری برای حضور دارند. به همین دلیل داشتن کارکنان شاد، به معنی استفاده از حداکثر کارایی آنها در بیشترین زمان ممکن است.

• افزایش سرعت بهره‌وری با کمک انتقال شادی:

افراد شاد پرانرژی‌ترند، و با ارتباطات بهتری که دارند، می‌توانند انرژی خود را در سازمان گسترش دهند. آنها هورمون سروتونین را در محیط پیرامون خود به سرعت فعال می‌کنند و تقریبا با آهنگ 10 برابر نسبت به غم، زنجیره انتقال شادی را در هر جایی که باشند گسترش می‌دهند. به این ترتیب افراد بیشتری در یک محیط شاد پرانرژی هستند و کار بیشتری در این محیط انجام می‌شود.

• بهبود کار تیمی:

کارکنان یک مزرعه، زنجیره‌های تولید را تشکیل می‌دهند. با شاد بودن تک‌تک حلقه‌های این زنجیره، ارتباط موثری بین آنها شکل می‌گیرد و سبب شادمانی و یکپارچگی کل سیستم می‌شود. در نتیجه کار گروهی و تیمی به بهترین نحو در این محیط انجام می‌شود.

• تعهد به کسب و کار:

وقتی منشا شادی‌بخش افراد، مزرعه باشد؛ در این صورت سعی می‌کنند هر طور شده از آن محافظت نمایند و به آن متعهد باشند. افراد شاد وفادارترند، و از ارزشهای سیستم دفاع می‌کنند.

اقدامات موثر برای شادی کارکنان

برای داشتن کارکنان شاد، روش‌های متعددی متناسب با سیاست شرکت‌ها تدوین شده است؛ اما آنچه در همه شرکتها مشترک است، را می‌توان به صورت زیر فهرست نمود:

• خوشایند کردن فضای کار

کارکنان، علاوه بر محل‌های تردد روزمره، نیاز به فضایی برای نشستن، غذا خوردن، اجرای کارهای اداری و بررسی امور روزانه دارند. اگر این هر یک از این فضاهای مورد نیاز، دلپذیر و خوشایند باشد، باعث حفظ آرامش و افزایش شادی آنها می‌شود.

خوشایند کردن فضا لزوما کار پر هزینه‌ای نیست! گاه قرار دادن یک شاخه گل روی میز کارکنان باعث می‌شود ترشح سروتونین تا روزها ادامه یابد، و کارکنان هفته شادی را سپری کنند. گذاشتن چند گلدان زیبا در ورودی و محوطه مزرعه، پخش موسیقی آرامش‌بخش در سالنها، تنظیم روشنایی محیط مزرعه، استفاده از رنگ‌های شاد و سرزنده در فضاهای عبور و مرور کارگران و کارمندان، می‌تواند فضای مزرعه پرورش قارچ را روح‌انگیز و شاداب کند.

• دادن حق اشتباه به کارکنان

یکی از مهم‌ترین عوامل ناشادی در محیط‌های کاری، سرزش و تحقیر شدن توسط کارفرما است. انسان ممکن‌الخطا است، و اگر احساس کند در محیط کاری خود هر اشتباهی منجر به توبیخ و تندی می‌شود قطعا روح او آزرده‌خاطر خواهد شد. اگر محیط شادی را در مزرعه خود می‌خواهید به افراد با اقتدار، ولی دوستانه حق اشتباه بدهید.

• تفویض اختیار

یک کارفرمای خردمند، هیچ گاه در نقش یک مدیر دیکتاتور که می‌خواهد صفر تا صد همه چیز را در کنترل خود داشته باشد ظاهر نمی‌شود. این کار علاوه بر ایجاد استرس و ترس و نگرانی، و کاهش شدید میزان شادی؛ تمام پرسنل را ناکارآمد و منفعل خواهد کرد؛ و در دراز مدت توانایی مدیریت مجموعه میز از دست خواهد رفت.

• مدیریت با لبخند

لازم نیست با خشونت و تندی جمعی را مدیریت کرد؛ گاه یک لبخند، یک شوخی دوستانه، و یک نشست صبحانه یا ناهار صمیمی با کارکنان، می‌تواند نیروی مضاعفی در آنها ایجاد کند و نشاط عمومی را باعث شود. منظور از این شوخ‌طبعی، لودگی و تعریف خاطرات کودکی تا کنون یک مدیر و الزام آنها به لبخند زدن با لحظات شخصی مدیریت نیست! شنیدن و دیدن افراد، و گوش دادن صمیمانه به آنها می‌تواند یک مدیریت کاریزماتیک با لبخند محسوب شود.

حتی گاهی می‌توان با برگزاری یک جشن، مراسم تولد، روز سپاسگزاری، مراسم نیکوکاری، یا حتی سرو قهوه و شیرینی با کارکنان تعامل برقرار کرد. چنین تعاملاتی عموما به ارتقای سطح شادمانی کارکنان منجر می‌شود. اگر بعضی از کارکنان دورکار هستند، یک کارت هدیه، یک ماگ شخصی، یا دفترچه یادداشت اختصاصی می‌تواند لبخند به لب آنها بیاورد.

• حقوق منصفانه

اگر کارکنانی دارید که وظایف خود را به نحو احسن انجام می‌دهند، لازم هست حتما حقوق منصفانه هم دریافت کنند. اگر تمایزی بین کارکنان مسئولیت‌پذیر و ساعی و افرادی با حداقل کارآمدی وجود نداشته باشد؛ شادی افراد به شدت کاهش می‌یابد. بر اثر عدم وجود حقوق و مزایای متناسب با تلاش و تعهد افراد، رنجش پیش آمده به مرور زمان بر کارآمدی همه سیستم اثر خواهد گذاشت.

• مثبت‌اندیشی و قدردانی از ویژگی‌های مثبت افراد

مثبت‌اندیش بودن، مثبت‌زاست؛ و به همین دلیل اگر کارفرمایی بتواند در سخت‌ترین شرایط هم روی نکات مثبت و خوب متمرکز شود، تلاش‌های افراد را ببیند و از آنها قدردانی کند، خواهد توانست از روزهای دشوار با همراهی و مساعدت حداکثر کارکنان عبور کند.

وقتی یک کارفرما بتواند نقاط مثبت کارکنان خود را ببیند، درباره آن صحبت کند، و به سایرین هم بگوید، شادمانی را تا روزهای متمادی در قلب کارکنان خود خواهد کاشت. به علاوه با این قدردانی، دیگران را هم به انجام رفتار درست و شایسته تشویق می‌کند.

• صداقت و درستکاری

پنهان‌کاری، ترس و نگرانی ایجاد می‌کند و اضطراب‌آفرین است. حتی اگر قرار است به زودی تغییرات و نگرانی‌های زیادی در مزرعه به وجود بیاید، باید همه کارکنان باخبر شوند. این به معنی ایجاد استرس بین کارکنان با گفتن تمام مشکلات نیست، بلکه منظور حفظ درستکاری و صداقت است.

صداقت و درستکاری باعث امنیت و آرامش خاطر افراد می‌گردد؛ و سطح رضایتمندی را به شدت بالا خواهد برد. یک محیط شاد اگر هم با دروغ به دست بیاید، قطعا موقتی است.

• افزایش رفاه کارکنان

هر کارفرما با تمرکز بر روی رفاه کارکنان، یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه روی نیروی انسانی خود انجام داده است؛ این رفاه می‌تواند مجموعه وسیعی اعم از سلامت و تناسب اندام، تغذیه، بیمه، بن‌های تخفیف، برنامه‌های تفریحی، امکانات مسکن، خودرو، و وام‌های کم‌بهره باشد.

• انگیزه‌بخشی به افراد

کارکنان از کار خسته می‌شوند و هیچ کارفرمایی فقط با رفاه نمی‌تواند آنها را راضی نگهدارد. یک کارفرما با دادن انگیزه باید به افراد روح سازمانی را بدمد و آنها را به حرکت درآورد. برای انگیزه دادن، می‌توان کارکنان را در جریان اهداف، رسالت‌ها، و برنامه‌های توسعه سازمان قرار داد و برنامه‌ پیشرفت آنان را همزمان با توسعه شرکت تشریح کرد.

به علاوه اگر کارفرما توانایی کارکنان را باور داشته، برای تقویت مهارت‌های آنها تلاش کند؛ قطعا اعتماد به نفس و امنیت را به آنها هدیه می‌کند. کارفرما می‌تواند با هدیه دادن کتاب‌های خودیاری، فیلم‌های آموزشی، فرستادن افراد به همایش‌های مرتبط کاری، سطح رضایت و شادمانی مجموعه خود را افزایش دهد.

جمع‌بندی

همه ما می‌دانیم که محیط پرورش قارچ، شرایط دشواری دارد. بوی نامطبوع کمپوست از یک طرف، و طوبت سالن از طرف دیگر سختی کاری را ایجاد می‌کند که انگیزه افراد را بعد از پس از مدتی به شدت کاسته، و آنان را به جز شرایط اضطرار اقتصادی از کار در این محیط دلزده می‌کند. اما تزریق روح شادی در مزارع قارچ می‌تواند تاب‌آوری این شرایط را برای افراد راحت‌تر کند.

ایجاد یک محیط کار شادی‌آفرین، راهی برای ترغیب و افزایش انگیزه برای حضور این افراد در مزارع پرورش قارچ است. منظور از محیط کاری شاد، (Happy Workplace) محیطی است که به امنیت، آرامش، سلامت روانی و جسمانی کارکنان خود اهمیت می‌دهد.

از آن‌جا که پرسنل مزارع قارچ، حدود یک سوم یا نیمی از زندگی‌شان را در این محیط می‌گذرانند، با ایجاد شرایط شادی‌آور، انسان‌هایی خوشحال‌تر، باانگیزه‌تر، خوش‌بین‌تر، تواناتر و نهایتا موفق‌تر و وفادارتر تربیت می‌شوند که به همین دلیل بسیاری از کارفرمایان به شاد بودن محیط کار بسیار اهمیت می‌دهند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد، بهره‌وری کارمندانی که دلیلی برای لبخند زدن در محیط کار دارند، بیش از 13 درصد افزایش می‌یابد.

بنابراین اگر رشد بهتر این صنعت را خواهان هستیم، و می‌خواهیم کارگران و کارمندان روح خسته خود را به سالن قارچ نبرند، باید برای داشتن کارکنان شادتر در این مجموعه طرح و برنامه داشته باشیم و تلاش کنیم.برای آشنایی با چالش های درون صنفی و راهکارهای پیشنهادی حرف ما در صنعت قارچ هاگ را دنبال کنید.